Yunchan Lim. Koncert nadzwyczajny

Opis koncertu

W odróżnieniu od programowej VI Symfonii i wokalnego finału IX, Beethoven nie pozostawił żadnych wskazówek dotyczących ideowej zawartości VII Symfonii. Mimo to muzyka o niezwykłej ekspresji zdaje się nieść ukryte sensy, co skłaniało odbiorców do wysuwania szczególnie mnogich domysłów. Widziano w niej więc apoteozę tańca (określenie Wagnera), wyraz podziwu dla potęgi natury, echo literackich archetypów, a także – zwłaszcza w kontekście czasów – symbol heroizmu epoki napoleońskiej. Prawykonanie dzieła odbyło się 8 grudnia 1813 na koncercie charytatywnym zorganizowanym na rzecz austriackich żołnierzy rannych pod Hanau. W programie, obok VII Symfonii, znalazły się również uwertura Zwycięstwo Wellingtona, Egmont, cykl wojskowych marszów różnych autorów, a także demonstracja „mechanicznego trębacza” wynalazcy metronomu Johanna Nepomuka Mälzla.

VII Symfonię Beethoven ukończył latem 1812 podczas pobytu w czeskich Cieplicach. Choć dzieło nie odsłania tajemniczej inspiracji twórcy, niezmiennie zachwyca intensywnością emocji – nieposkromioną radością i energią części skrajnych oraz melancholijną, głęboko poruszającą ekspresją Allegretta. To właśnie ta część wzbudziła największy entuzjazm publiczności premiery i przyczyniła się do popularności utworu. Nie przyszła ona jednak od razu – wiedeńscy słuchacze przyjęli symfonię z uznaniem, ale poza stolicą Austrii reakcje były chłodniejsze, a niektórzy krytycy niemieccy odnosili się do utworu wręcz złośliwie. Można domyślać się powodów ich konsternacji: podobnie jak inne późne dzieła Beethovena, VII Symfonia znacznie wyprzedzała swoją epokę. Zadziwiały w niej odważne rozwiązania rytmiczne i harmoniczne oraz ekstatyczna witalność „bachicznego” finału. Dopiero kompozytorzy i słuchacze późnego romantyzmu w pełni docenili znaczenie dzieła, które okazało się jednym z najbardziej przełomowych w historii symfoniki.

Stany Zjednoczone, poszukujące swej kulturowej tożsamości i ulegające często kompleksowi wtórności wobec osiągnięć Europy, po premierze Błękitnej rapsodii (1924) dostrzegły w Gershwinie muzyka „prawdziwie amerykańskiego”, który potrafił zaadaptować i poddać ambitnej stylizacji różne nurty rdzennej muzyki. Sława kompozytora szybko sięgnęła też poza ocean – Gershwina z entuzjazmem powitano w Paryżu, dokąd udał się głównie z zamiarem podjęcia studiów u uwielbianego Maurice’a Ravela. Ów jednak miał wypowiedzieć wtedy słynne słowa: „Po co chcesz być drugorzędnym Ravelem, skoro już jesteś pierwszorzędnym Gershwinem?”. Docenił talent Amerykanina, a także zasugerował mu studia u Nadii Boulanger. Ona jednak podzielała opinię Ravela, widząc w przybyszu artystę już w pełni ukształtowanego. Ostatecznie Gershwin zrezygnował ze studiów, lecz pozostał przez jakiś czas w Paryżu, chłonąc atmosferę miasta. Efektem tego pobytu stał się poemat symfoniczny Amerykanin w Paryżu (1928), który popularnością wkrótce dorównał Rapsodii. To ponownie wyraz fascynacji żywiołem metropolii – kompozytor użył nawet autentycznych samochodowych klaksonów ręcznych, osobiście zakupionych w Paryżu i przywiezionych do USA. Bluesowe motywy, otoczone brzmieniami o typowo paryskim esprit, nawiązującymi do muzyki grupy kompozytorów francuskich Les Six, są wyrazem nostalgii tytułowego turysty za ojczyzną. Utwór zamówił u Gershwina dyrygent Walter Damrosch, który też poprowadził jego premierę 13 grudnia 1928 w Filharmonii Nowojorskiej. W 1951 powstał oscarowy musical filmowy w reżyserii Vincente’a Minnellego, wykorzystujący zarys programowej fabuły poematu i jego muzyczne fragmenty, a także piosenki George’a i Iry Gershwinów.

„Moją wolą było napisanie koncertu z prawdziwego zdarzenia, czyli dzieła błyskotliwego, wyraźnie eksponującego wirtuozerię solisty, bez dążenia do przesadnej powagi. Za wzór miałem dwóch muzyków, którzy moim zdaniem stworzyli najlepsze przykłady tego typu kompozycji: Mozarta i Saint-Saënsa. Dlatego pierwotnie planowałem nazwać koncert mianem divertissement”. Tak Ravel komentował swe późne, powstające na przestrzeni wielu lat i ukończone w 1931, arcydzieło: Koncert fortepianowy G-dur. Mistrz orkiestrowych barw ukazuje tu swe nieco mniej poważne, lecz wciąż dystyngowane oblicze. W muzyce słychać wpływy jazzu (echo przyjaźni z Gershwinem i podróży do USA) oraz subtelne odniesienia baskijskie i hiszpańskie. Pierwszą część otwiera ostry akcent perkusyjnego bata, po którym następuje seria tematycznych figur – kontrastujących, pełnych energii i rytmicznych niespodzianek – oraz trzy niekonwencjonalne „kadencje” w partiach harfy, instrumentów dętych i fortepianu. Środkowe Adagio assai jest mistrzowskie w swej prostocie: długa, śpiewna linia fortepianu, niemal mozartowsko klarowna, tworzy moment intymnego zatrzymania, w którym Ravel osiąga maksymalną intensywność wyrazową, używając (pozornie) minimalnych środków. Finał – zwięzły, błyskotliwy, znów jazzujący – skrzy się bogactwem orkiestrowych figur, dając też, zgodnie z tradycją gatunku, okazję do popisu soliście. Koncert dedykowany został Marguerite Long, która prawykonała go 14 stycznia 1932 pod dyrekcją samego Ravela.

Piotr Maculewicz

Biogram artysty: Yunchan Lim

„Talent z gatunku tych jeden na milion” – Dallas Morning News.

„Postanowiłem, że całe swoje życie poświęcę muzyce i zrezygnuję ze wszystkiego innego… Pragnę, by moja muzyka nabierała coraz większej głębi, a jeśli to pragnienie dotrze do słuchaczy, będę spełniony” – Yunchan Lim.

Od czasu, gdy w 2022, mając zaledwie osiemnaście lat, został najmłodszym w historii laureatem złotego medalu na Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Vana Cliburna, kariera Yunchana Lima rozwija się w błyskawicznym tempie. Jego występy zachwycają słuchaczy na całym świecie „urzekającą wrażliwością” i „naturalną, instynktowną muzykalnością” (La Scena). Marin Alsop, która dyrygowała finałem Konkursu Cliburna w 2022, powiedziała: „Yunchan jest tym rzadkim artystą, który w sposób organiczny łączy głęboką muzykalność z niezrównaną techniką”.

Jego brawurowe wykonanie Etiud transcendentalnych Ferenca Liszta „wzbudziło poruszenie w całym międzynarodowym środowisku pianistycznym” (Gramophone), a interpretacja III Koncertu fortepianowego Sergieja Rachmaninowa stała się kulminacyjnym momentem konkursu. Jak zauważył jeden z krytyków: „Owacja, która po niej nastąpiła, zdawała się nie mieć końca – na naszych oczach narodziła się gwiazda” (Seen and Heard International). Nagranie występu Yunchana Lima z Koncertem Rachmaninowa błyskawicznie obiegło świat i jest dziś najczęściej oglądaną wersją tego utworu na YouTubie – ma już ponad 15 milionów wyświetleń. The New York Times umieścił je później w zestawieniu dziesięciu najważniejszych wydarzeń muzyki klasycznej 2022.

Po zwycięstwie w Konkursie Vana Cliburna Yunchan Lim z powodzeniem debiutował z takimi orkiestrami, jak filharmonie Nowego Jorku, Los Angeles, Monachium i Seulu, a także z orkiestrami symfonicznymi w Chicago, Lucernie, Bostonie, Tokio i w BBC. Artysta występował również z recitalami w najbardziej prestiżowych salach koncertowych świata, m.in. w Carnegie Hall, podczas Verbier Festival, w Wigmore Hall, Het Concertgebouw i Suntory Hall.

W sezonie 2024/2025 wśród najważniejszych wydarzeń w kalendarzu Yunchana Lima znalazły się debiuty z takimi zespołami, jak National Symphony Orchestra w Waszyngtonie, London Symphony Orchestra, Royal Philharmonic Orchestra, Vienna Radio Symphony Orchestra, Berlin Radio Symphony Orchestra oraz WDR Symphony Orchestra. Pianista ponownie wystąpi również z New York Philharmonic, Lucerne Symphony Orchestra oraz Orchestre de Paris. W tym sezonie artysta zadebiutuje także recitalem w Kennedy Center i powróci na scenę Carnegie Hall.

Jako artysta związany na wyłączność z wytwórnią Decca Classics, Yunchan Lim wydał znakomicie przyjęty debiutancki album studyjny z Etiudami Fryderyka Chopina op. 10 i 25, który w Korei Południowej uzyskał status podwójnej platyny i trafił na szczyty klasycznych list przebojów na całym świecie. Płyta zdobyła nagrodę Gramophone Award 2024 w kategorii Piano, a pianista został uhonorowany tytułem Young Artist of the Year.

Jego wcześniejsze wydane płyty obejmują nagrodzone wykonanie Etiud transcendentalnych Liszta z Konkursu Vana Cliburna (Steinway & Sons), które również było nominowane do nagrody Gramophone w kategorii Piano; V Koncert fortepianowy Cesarski Ludwiga van Beethovena (Universal Music Group); oraz udział w albumie Young Musicians of Korea wydanym przez KBS w 2020.

Od stycznia 2024 Yunchan Lim pełni funkcję Globalnego Ambasadora Apple Music Classical.

Urodzony w Siheung w Korei Południowej Yunchan Lim rozpoczął naukę gry na fortepianie w wieku siedmiu lat. Rok później rozpoczął edukację w Akademii Muzycznej przy Seoul Arts Center, gdzie całkowicie poświęcił się muzyce. W wieku trzynastu lat zdał egzamin do Korea National Institute for the Gifted in Arts, gdzie poznał swojego nauczyciela i mentora, Minsoo Sohna. W 2018, mając zaledwie czternaście lat, zdobył międzynarodowe uznanie, zajmując drugie miejsce oraz otrzymując Chopin Special Award na swoim pierwszym konkursie – Cleveland International Piano Competition for Young Artists. W tym samym roku został laureatem trzeciej nagrody oraz Audience Prize (nagrody publiczności) na Cooper International Competition, co zaowocowało zaproszeniem do występu z The Cleveland Orchestra. Rok później, w wieku piętnastu lat, został najmłodszym zwycięzcą w historii Isang Yun International Competition w Korei, zdobywając przy tym dwa dodatkowe wyróżnienia.

Po dwóch latach studiów na Korea National University of Arts, Yunchan Lim kontynuuje obecnie naukę w New England Conservatory of Music w Bostonie pod kierunkiem Minsoo Sohna.

Yunchana Lima reprezentuje agencja IMG Artists. Artysta jest związany na wyłączność z wytwórnią Decca Classics.

Dostępność wydarzenia

Miejsce: Audytorium Muzeum Polski

Adres: Audytorium Muzeum Historii Polski, ul. Gwardii 1, Warszawa
Dojazd: Wejścia na Cytadelę dla pieszych:

– Brama Żoliborska, ul. Dymińska 13 – wejście dogodne dla osób z niepełnosprawnością ruchową;
– Brama Wiślana, wejście od Wybrzeża Gdyńskiego.

Wyjście z terenu Cytadeli po koncercie tylko przez:
– Brama Żoliborska, ul. Dymińska 13 – wejście dogodne dla osób z niepełnosprawnością ruchową;
– Brama Wiślana, na Wybrzeże Gdańskie (ul. Gwardii 1).

Najbliższe przystanki komunikacji miejskiej:

– przystanek Warszawa Gdańska lub Gen. Zajączka (ok. 1000m)  – dojazd metrem, autobusem, tramwajem (wejście przez Bramę Żoliborską);

Parking: Wjazd samochodem jest możliwy przez Bramę Wiślaną od strony Wybrzeża Gdyńskiego z bocznego pasa w kierunku Centrum. Należy zjechać z Wisłostrady przed skrzyżowaniem z ul. Krasińskiego. Jadąc ul. Krasińskiego należy wybrać prawy pas, kierunek Śródmieście/Mokotów/Ursynów. Wjazd znajduje się bezpośrednio za parkiem Fosa i ul. Stawki. 

Parking dla samochodów osobowych znajduje się na poziomie -1 i -2. Miejsca parkingowe po lewej stronie są najbliżej wejść do budynku Muzeum. Na każdym z poziomów, bezpośrednio przy wejściach do Muzeum są wyznaczone miejsca parkingowe dla osób z niepełnosprawnościami. Parking jest płatny. Do kasy i wejścia do audytorium dojdziesz schodami lub windą. Kieruj się na poziom 0.

Wejście główne:

Wejście do Muzeum Historii Polski znajduje się od strony Placu Gwardii. Drzwi wejściowe otwierają się automatycznie. W wejściu nie ma progów, osoby na wózku mogą wjechać bez przeszkód. Przestrzeń manewrowa przed wejściem ma ponad 2 metry.

W Muzeum nie ma progów, przestrzenie komunikacyjne są szerokie, bez barier architektonicznych. Komunikację pomiędzy piętrami zapewniają schody i windy.

Osoby z niepełnosprawnością ruchu

Dostępne są wybrane miejsca, rezerwację prowadzi Sinfonia Varsovia (do 7 dni przed wydarzeniem):  tel. (+48) 22 582 70 89 lub bilety@sinfoniavarsovia.org

Osoby z niepełnosprawnością słuchu

Pętla indukcyjna nie jest dostępna podczas wydarzenia.

Osoby z niepełnosprawnością wzroku

Możemy zapewnić asystę podczas wydarzenia (np. odebranie z najbliższego przystanku). Prosimy o kontakt najpóźniej 2 dni przed wydarzeniem: olga.curzydlo@sinfoniavarsovia.org lub 885 556 433

Kontakt: Jeśli masz pytania o dostępność wydarzenia – zachęcamy do kontaktu z koordynatorką dostępności: Olga Curzydło, mail: olga.curzydlo@sinfoniavarsovia.org tel./SMS 885 556 433

Partnerzy